معمولاً از سنین دو تا پنج سالگی پیش میآید که کودکان با خودشان حرف میزنند و ممکن است این کار را تا سنین بالاتر هم انجام دهند. این امر کاملاً عادی است زیرا کودکان در این سنین قوه تخیل بالایی دارند و در پی ماجراجویی هستند. به همین دلیل حرف زدن کودک با خودش یک مشکل به حساب نمیآید. با این حال برخی والدین نسبت به ادامه داشتن چنین چیزی و همچنین نحوه آن کمی نگران هستند و بهتر است برای آگاهی، شناخت مناسبی از خود گویی و فواید و ویژگیهای حرف زدن کودک با خودش را بدانید. در نظر داشته باشید این یک مشکل نیست و نباید جلوی آن را بگیرید. اتفاقاً کودکانی که خلاقتر و باهوش هستند امکان بیشتری دارد که با خودشان حرف بزنند. این موضوع به ویژه در تک فرزندها بسیار دیده میشود.
خود گویی کودک چیست؟
خود گویی کودک درواقع روندی است که طی آن کودک در دنیای خود فرو میرود و در آن بدون توجه به حضور دیگران زندگی میکند و ممکن است با خودش یا عروسکهایش حرف بزند. درواقع این ها همان گفت و گوهای درونی کودکان هستند که آن را با صدای بلند میگویند و برخلاف بزرگترها، دنیای اطرافشان را کاملاً فراموش میکنند. در خلال این حرف زدنها میتوانید خصوصیات و روحیات کودک را دریابید. به یاد داشته باشید باید اجازه دهید او این خلأ را پر کند و این اوقات را با خودش داشته باشد و شما مانند یک همراه، میتوانید از این طریق حتی نیازها، روحیات و دغدغههای او را بهتر بشناسید و درک کنید.
تقریباً تمام کودکان در سنین 3 تا 5 سالگی خودگویی دارند. حرف زدن کودک با خودش بسیار صادقانه است و تمامی افکار و خواستههای ریشهای او را بیان میکند. ممکن است در نقش یا بازی خاصی باشند که این خود گویی اتفاق میافتد. معمولاً خیال پردازیهای آنان، حضورشان را در دنیایی که خودشان ساختهاند پررنگ میکند و آنها در آن احساس راحتی و امنیت بیشتری کرده و خودشان را بروز میدهند. از این طریق حتی میتوانند با جهان اطرافشان ارتباط برقرار کنند و آن را بشناسند. خود گویی حتی باعث میشود مهارتهای گفتاری و منطقی کودک تقویت شوند.
حرف زدن کودک با خودش یکی از مراحل مهم رشد محسوب میشود که ممکن است تا هفت سالگی نیز ادامه داشته باشد. در هر صورت زمانی که کودک گفتار درونی را تجربه کند، دیگر خود گویی تمام میشود. بعد از آشنایی با محیط اطراف و تقویت قوه تخیل، بهتر شدن مهارت صحبت کردن و گفتار کودک است. حرف زدن باعث میشود آنها بین زبان و مغرشان هماهنگی ایجاد کنند و روی کلماتشان کنترل داشته باشند. حتی بین رفتار و کارهایشان هماهنگی اتفاق میافتد و بیان کردن خودشان را یاد میگیرند.
حرف زدن کودک با خودش یک فرایند عادی و مهم در رشد و تکامل آنهاست. این عمل، بخشی از رشد زبانی و فرایند یادگیری آنهاست. وقتی کودکان به خود میگویند یا با خودشان صحبت میکنند، در واقع دارند تمرین میکنند و روابط معنایی را درک میکنند. این فعالیت ممکن است شامل تکرار کلمات، ایدهها یا حتی بازی با صداها و انواع صداهای مختلف باشد. این کمک میکند که زبانشان تقویت شود و مفاهیم جدید را یاد بگیرند. این یک قسمت طبیعی از رشد شناختی و زبانی آنهاست. این موضوع بیشتر به دلیل تنهایی کودکان اتفاق می افتد. در گذشته بچه ها بیشتر بازی های گروهی میکردند دور هم جمع می شدند و عمو زنجیر باف بازی میکردند. امروزه بیشتر بچه ها در خانه هایشان تنها بازی میکنند. از همین رو حرف زدن کودک با خودش تا حدی طبیعی به نظر می رسد.
حرف زدن کودک با خودش نشانه چیست؟
حرف زدن کودک با خودش نه تنها نشان دهنده افسردگی و مشکل نیست، بلکه از سلامت و فعال بودن او خبر میدهد. معمولاً کودکانی که با خودشان به راحتی حرف میزنند و این کار را با صدای بلند انجام میدهند، در دنیای خیالی شان به سر میبرند و از خواستههای درونی، تجربهها، احساسات و آموختههایشان میگویند. این کار علاوه بر اینکه مهارتهای فردی او را تقویت میکند، به شما نیز کمک میکند تا کودکتان را بشناسید و با روحیات او آشنا شوید. بعد از اینکه کودک 4 ساله میشود، معمولاً حرفهایی که میزند خاصتر هستند و کمتر و گزیدهتر سخن میگویند. تمامی مسائلی که برای او به چالش تبدیل شدهاند و چیزهایی که شادشان میکند، ترسها و علایق و تمامی نکاتی که مربوط به کودکتان هستند، در این گفت و گوی درونی بلند بیان میشوند.
علت حرف زدن کودک با خودش
در هر حال خود گویی یک مشکل نیست بلکه راهی برای ارتباط برقرار کردن و مطرح شدن کودکان در دنیای اطرافشان است و خصوصیترین و درونیترین اطلاعات و احساساتشان را شامل میشود. به هیچ وجه با آن مقابله نکنید و یا حرف آنان را قطع نکنید. بلکه به بهترین شکل با آنان برخورد کنید و آنها را بهتر بشناسید. میتوانید از روانشناس کودک در این راه کمک بگیرید. در ادامه علت خود گویی کودکان را آورده ایم:
- حرف زدن کودک با خودش میتواند به دلیل هوش بالای او باشد. تحقیقاتی که انجام شدهاند، نشان دهنده این هستند که کودکانی که ضریب هوشی بالایی دارند و مستقلتر عمل میکنند، خود گویی دارند و دارند درونیات و آموختههایشان را بیان میکنند. این کار ممکن است گفت و گو با عروسکها و یا دوست خیالی شان باشد که با تلفن با او صحبت میکنند. به جای نگرانی بهتر است اجازه دهید این سیر تکاملی پیش برود و کودک از این مرحله به بهترین شکل عبور کند. در ادامه بیشتر درباره رفتار والدین در این باره و تأثیر آن بر کودک صحبت میکنیم.
- علت دیگری که باعث خود گویی کودک می شود، خلاقیت و قوه تخیل بالاست. معمولاً این کار نیاز به تخیل بسیار خوبی دارد که کودک بتواند دنیای اطراف و واقعی را برای مدتی هرچند کوتاه رها کند و خودش را در مکانی دیگر تصور کند و بتواند صادقانه درونیات و افکارش را بیان کند. به همین دلیل این کار باعث تقویت قوه تخیل آنها نیز می شود و مهارت گفتاریشان را بالا میبرد.
- تنهایی عامل دیگری است که کودک را به خود گویی سوق میدهد. معمولاً کودکانی که اوقات تنهایی بیشتری دارند، با خودشان صحبت میکنند و یا عروسکهایشان یا دوستان خیالی شان را شریک حرفهای خود قرار میدهند. به همین دلیل است که گفته میشود حرف زدن کودک با خودش در بچههایی که در خانواده تک فرزند هستند، بیشتر است.
فواید حرف زدن کودک با خودش
همانطور که پیش از این نیز به اختصار بیان کردیم، حرف زدن کودک با خودش فواید و مزایای بسیاری دارد که ممکن است از آن بی خبر باشید. از آنجایی که این کار به آنان اجازه مطرح شدن میدهد، تواناییهای گفتاری و اجتماعیشان را تقویت میکند و باعث میشود راحتتر در بزرگی نیز نظراتشان را بیان کنند و اعتماد به نفسشان را تقویت میکند. بازی کودک با خودش نیز بخشی از همین خود گویی هاست. همچنین از آنجایی که افراد باهوش درد کودکی خود گویی کردهاند، این نکته از هوش بالای آنان خبر میدهد که میتواند طی این فرآیند ها تقویت نیز شود و هماهنگی بیشتری بین یافتهها و تواناییهای کودک برقرار کند. همچنین شما این فرصت را پیدا میکنید که او را بشناسید و حتی به رشد او کمک کنید.
همچنین در خلال حرف زدن با خود او یاد میگیرد خودش را بیان کند و این مرحله از رشد را به خوبی پشت سر بگذارد. او از خانواده و اطرافیانش میگوید و تحلیل کردن را میآموزد. چنین کودکانی معمولاً خودکنترلی بهتری دارند و رفتارهای بیش فعالانه مضر انجام نمیدهند. خلاقیت کودک و قوه تخیلش در طی چنین کاری رشد میکند و میآموزد چگونه از آنها استفاده کند. البته با بالا رفتن سن حرف زدن کودک با خودش تمام میشود و نهایتاً در سن پیش دبستانی، کودکان دیگر به مرحله گفت و گوی درونی میرسند.
معایب حرف زدن کودک با خودش
علاوه بر آنچه گفته شد که خود گویی امری کاملاً عادی و حتی مفید است، ممکن است این کار بسیار زیاد انجام شود و در مواقعی باعث دور شدن کودک میشود و باید آن را کنترل کرد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که برخی خود گویی ها به نحو مشکل سازی انجام میشوند و باید به این موقعیتها دقت کنید تا در صورت بروزشان، اقدامات لازم را انجام دهید. فراموش نکنید مقابله با آن، پاک کردن صورت مسئله است و باید تنها مشکل را بفهمید و کودکتان را در مواجهه به آن یاری کنید.
اگر کودک برخی مسائل و جملهها را زیاد تکرار کند و این کارش تداوم داشته باشد، باید حتماً درباره آن با مشاور و کودکتان صحبت کنید. حتی تکرار زیاد برخی جملات میتواند نشانه اوتیسم و یا بیماریهای دیگر باشد. همچنین زمانی که این گفت و گوهای درونی او را به شدت به دنیای درونی وابسته کردند و او از دنیای واقعی جدا و فراری شد، باید حتماً به فکر یک مشاوره کودک باشید؛ زیرا این رفتار باید کنترل شده باشد و تنها بخشی از وقت کودک را بگیرد.
اگر احساس کردید که کودکتان دیگر مرز دنیای خیالی و واقعی را تشخیص نمیدهد و به صورت کاملاً جدی با واقعیت ارتباط برقرار نمیکند، باید کمی درباره این مسئله حساس باشید و برای درمان زودتر اقدام نمایید. اگر از 6 یا 7 سالگی بسیار گذشت و این امر ادامه داشت، حتماً به دکتر مراجعه کنید. همچنین میتوانید با هماهنگی مشاور کودکتان را به خانه بازی ببرید. او با قرار گرفتن در چنین محیطهایی؛ کمتر در خود فرو میرود.
رفتار والدین در مقابل خود گویی کودک
همانطور که پیشتر گفتیم، رفتار والدین و چگونگی برخوردشان با حرف زدن کودک با خودش از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بخش به انواع رفتارها و تبعاتشان و اینکه کدامیک بهتر است صحبت میکنیم. با ما همراه باشید. معمولاً خانوادههایی که بسیار نگران هستند و میخواهند کودک را از این کار منع کنند، ممکن است به دو گونه این کار را انجام دهند. اولی صحبت کردن و ترحم و دومی خشونت و تهدید و تحقیر است.
- گروه اول سعی میکنند با محبت زیاد و به نوعی لوس کردن کودک او را تنها نگذارند و به هر قیمتی این تنهایی را از بین میبرند. این کار علاوه بر اینکه جلوی رشدی که کودک نیاز دارد را میگیرد، بلکه او را به فردی متوقع تبدیل میکند و باعث میشود از دیگران خواستههای زیادی داشته باشد. این کودکها ممکن است نتوانند تا مدتها کارهای خودشان را به تنهایی انجام دهند و سرخورده شوند.
- گروه دوم که سعی میکنند با تهدید و خشونت برخورد کنند، ممکن است از راههای نادرستی کودک را تربیت کنند و او را فردی پر از عقده بار بیاورند. همچنین از تحقیر و توهین استفاده میکنند که گاهی افرادی پر از ناراحتی و بدون اعتماد به نفس و گاهی پرخاشگر به جامعه وارد میکنند.
- گروه سوم افرادی هستند که به صورت آگاهانه با کودکشان به خوبی ارتباط برقرار میکنند و با او صحبت میکنند و رفتاری دوستانه و صمیمی دارند. این والدین و اطرافیان سعی میکنند کودک را در سن رشد یاری کنند و با ارتباط برقرار کردن با او، به خود گویی هایش گوش میدهند و او را بهتر میشناسند.
بهترین کار این است که اگر این خود گویی ها زیاد شدند، وقت بیشتری با کودکتان بگذارید و نیازهای توجه کردن به او را برطرف کنید و به حرفهایش گوش دهید. کودکان باید احساس کنند شما به آنها توجه میکنید و برایتان مهم هستند. همچنین نگران نباشید و اجازه دهید خود گوییاش را داشته باشد و این مرحله را به بهترین شکل پشت سر بگذارد. نقش بازی در تربیت کودک را جدی بگیرید و از این طریق با او ارتباط برقرار کنید.
جمعبندی
همانطور که گفته شد، حرف زدن کودک با خودش نگران کننده نست. باید کنار کودکتان باشید تا مراحل رشد را پشت سر بگذارد؛ اما بهتر است شرایطی را برایش فراهم کنید تا در کنار دوستان و هم سن و سالان خودش هم قرار بگیرد و بتواند ارتباط برقرار کردن را یاد بگیرد. به ویژه اگر کودک شما تک فرزند است باید بیشتر او را به حضور در اجتماع تشویق کنید. خانه بازی بالونیا با بهترین کادر و فضایی بسیار جذاب و امن، بهترین گزینه برای این کار است. شما میتوانید در محیطی که برای والدین طراحی شده است حضور داشته باشید و از اوقات خودتان لذت ببرید و کودکتان که مشغول بازی کردن با دوستانش است را مشاهده کنید. تمامی مربیان این مجموعه افرادی حرفهای و دلسوز هستند که بازیهای متناسب با سن کودکان را انجام میدهند و اوقات خوشی را برای آنان رقم میزنند.