بازی هفت سنگ

یکی از بازی‌های بومی و محلی شاد و سرگرم‌کننده، بازی شاد و مهیج هفت سنگ می‌باشد. این بازی پرطرفدار به صورت فیزیکی و گروهی اجرا می‌شود. انجام بازی‌های حرکتی، فیزیکی و گروهی نظیر هفت سنگ، فوتبال و… برای کودکان ضروری است و رشد مهارت‌ها و سلامت کودکان را در پی دارد. بنابراین در این مقاله به بررسی نحوه انجام بازی محلی هفت سنگ می‌پردازیم و قوانین و فواید انجام این بازی برای کودکان را ذکر می‌کنیم.

تاریخچه بازی هفت سنگ

هفت سنگ بازی ایرانی می‌باشد که آغاز آن به چندین قرن پیش بر می‌گردد، در حقیقت این بازی نمادی از دورهمی‌ها، همفکری‌ها و همکاری ایرانیان به شمار می‌آید.  بازی بومی هفت سنگ، بازی مشترک و سرگرم‌کننده‌ی است که در دهه‌ها و قرن‌های پیشین در تمامی مناطق ایران با آداب، قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف جهت سرگرم کردن کودکان و حتی بزرگسالان به کار گرفته می‌شد. شاید برایتان جالب باشد که چرا نام این بازی هفت سنگ است چرا هشت یا شش سنگ نمی‌باشد! عدد هفت یکی از عددهای است که به آن در قرن‌ها و نسل‌های پیشین در میان کشورهای مختلف، ادیان و فرهنگ‌های گوناگون و حتی قرآن توجه خاصی می‌گردید. مثال‌های زیادی در این باره وجود دارد مثلاً هفت آسمان، هفت سال قحطی، هفت سال فراوانی، هفت خان رستم، هفت بار طواف کعبه و… که نشان از جایگاه خاص عدد هفت دارند. امروزه هنوز هم این بازی سنتی با توجه به فواید زیادش در خانه کودک تهران، مهدهای کودک، پارک‌ها و… در کنار سایر بازی‌های سرگم‌کننده به کودکان آموزش داده می‌شود.

آموزش نحوه بازی هفت سنگ

برای آغاز بازی هفت سنگ باید ابتدا هفت تکه سنگ را تهیه کرده و روی هم از بزرگ به کوچک قرار داد و خطی را در فاصله هفت قدمی یا هفت متری این سنگ‌ها کشید. البته این فاصله براساس میزان توانایی و سن بازیکنان قابل تغییر است، حال بازیکنان را به دو گروه مساوی تقسیم کرده و یک گروه به عنوان مهاجم و یک گروه به عنوان مدافع بازی را آغاز می‌کنند. هر کدام از تیم‌ها باید شخصی را به عنوان سرگروه یا سردسته انتخاب نمایند که سرعت العمل بالایی داشته باشد.  معمولاً تعداد کلی بازیکنان بازی هفت سنگ بین ۴ تا ۱۶ نفر خواهد بود، یعنی به دو گروه ۲ یا ۸ نفره تقسیم می‌شوند که با قرعه کشی تیم مهاجم باید توپ را به سمت سنگ‌ها طوری پرتاب کنند تا تعداد کمی از سنگ‌های چیده شده بر روی زمین بیفتند. این بازی، توپی به اندازه توپ تنیس دارد. اگر توپ تیم مهاجم به سنگ‌ها برخورد نکند باید این تیم جای خود را به تیم مدافع بدهند.

اگر توپ تیم مهاجم به سنگ‌ها اثابت نماید، باید تیم پرتاپ کننده توپ فرار کرده، چرا که تیم مدافع اعضای آن را با توپ می‌زند، بنابراین تیم مهاجم باید با چالاکی خود را به محل پرتاب توپ برساند و دوباره سنگ‌ها را روی هم بچیند. تیم مقابل با پرتاپ توپ یکی یکی اعضای تیم مهاجم را حذف و از بازی خارج می‌کند. زمانی که تیم مدافع بتواند همه اعضای تیم مهاجم را از زمین خارج کند، بدون آن که بازیکنان مهاجم بتوانند هفت سنگ را بدرستی بچینند، صاحب امتیاز می‌گردند، اما اگر تیم مهاجم بتواند قبل از پایان یافتن اعضایش در زمین سنگ‌ها را بچیند، امتیاز را از آن خود می‌نمایند. بازی تا رسیدن تیم به امتیاز ۷ ادامه می‌یابد و تیمی که زودتر به این امتیاز برسد برنده بازی است.

می‌توان گفت با آن که بازی سنتی هفت سنگ یک بازی بومی و هیجان‌انگیز می‌باشد اما در سطح جهانی بازتاب لازم را نداشته است، از آنجایی که این بازی سرگرم‌کننده همانند سایر بازی‌ها همچون بازی یه قل دو قل، گرگم به هوا و… جای خود را به بازی‌های کامپیوتری و موبایلی داده است.

قوانین بازی هفت سنگ

بازی هفت سنگ همچون بازی‌های مختلف قوانین خاصی دارد که باید به رعایت آن‌ها پرداخت. برخی از قوانین این بازی بومی به قرار زیر هستند:

1. این بازی در یک ست با زمان ۸ دقیقه انجام می‌گردد، اگر تیم‌ها امتیازشان مساوی شد، برای آن‌ها دو دقیقه وقت اضافه می‌گیرند.
2. اگر هیچ یک از بازیکنان مهاجم نتوانستند سنگ‌ها را هدف بگیرند، تیم مدافع و مهاجم جایشان عوض می‌شود اما امتیازی نمی‌گیرند.
3. طبق قوانین این بازی، اگر بازیکن مدافع توپ را به مدت پنج ثانیه در دست خود بگیرد، داور می‌تواند خطای پنج ثانیه اعلام کند و یکی از سنگ‌ها را به نفع تیم مهاجم بچیند.
4. اگر بازیکن تیم مهاجم موفق به چیدن هفت سنگ گردد و دست خود را بالا ببرد و بگوید هفت سنگ، بازیکنان مدافع حق زدن او را با توپ ندارند.
5. اگر بازیکنان مهاجم سنگ‌ها را بزنند صاحب یک امتیاز و چنانچه دوباره بتوانند آن‌ها را بچینند دو امتیاز دیگر کسب می‌کنند، اما اگر نتوانند سنگ‌ها را بچینند تیم مدافع دو امتیاز را از آن خود می‌کند.
6. اگر توپ از زمین خارج شود، بازیکن مدافع می‌تواند جهت آوردن توپ از زمین خارج گردد.
7. اگر حادثه‌ی در حین بازی صورت گیرد، زمان متوقف می‌گردد.
8. کمیته فنی مسئول تصمیم گیری در موارد پیش‌بینی نشده است.

هدف بازی سنتی هفت سنگ

معمولاً مربیان خانه کودک، مهدها و… شعرها و بازی‌های هدفمند به بچه‌ها یاد می‌دهند، مثلاً کودکان با خواندن شعرهای مختلف مانند شعر اتل متل توتوله مهارت شنیداری و گفتاریشان تقویت می‌گردد، انجام بازی‌های گوناگون همچون هفت سنگ نیز در این مراکز فواید زیادی برای کودکان به همراه دارد. بنابراین می‌توان برخی از فواید و اهداف انجام بازی سنتی هفت سنگ را این چنین بیان کرد:

• انجام بازی بومی هفت سنگ به دقت زیادی احتیاج دارد، به همین دلیل قدرت تمرکز و توجه را در کودکان افزایش می‌دهد.
• کودکان با انجام این بازی سرعت العمل بیشتری کسب می‌کنند و مهارت‌های پایه‌ی نظیر دویدن، گرفتن و… را فرا می‌گیرند.
• بچه‌ها با این بازی انجام کار گروهی را تجربه می‌کنند و اهمیت تعامل و همکاری را فرا می‌گیرند.
• کودکان با انجام این بازی انرژی خود را تخلیه می‌کنند و اعتماد به نفسشان افزایش می‌یابد.
• انجام این بازی باعث می‌شود تا هماهنگی چشم و دست در کودکان افزایش یابد.

جمع بندی

کودکان جهت رشد استعدادها و مهارت‌هایشان نیاز به انجام بازی‌های گروهی و حرکتی مختلفی دارند، بازی هفت سنگ موجب افزایش سرعت العمل کودکان می‌گردد و مهارت‌های گوناگونی درون آن‌ها شکوفا می‌شود. بازی قدیمی هفت سنگ نیاز به یک توپ کوچک و هفت عدد سنگ دارد و به طور گروهی میان کودکان انجام می‌شود و قوانین خاصی دارد. اگر شما هم می‌خواهید این بازی را با کودکان خود انجام دهید با خواندن این مقاله اطلاعات جامعی در مورد نحوه انجام بازی، قوانین و… بدست می‌آورید.