بازی کودکان در مشاعات امروزه باعث شده که دیر زمانی است که دیگر از سر و صدای بچهها در کوچه و خیابان خبری نیست. دیگر در کمتر کوچهای خانههای مربعی شکل بازی لیلی و آجر چینی برای علامت زدن محل دروازه فوتبال گل کوچک را میبینیم. نشاطی که گاه ساعتها پدربزرگ و مادربزرگها را پشت پنجره مینشاند تا با دیدن این همه تحرک و هیجان، زندگی را به یاد آورند و شاید تحریک شوند که گاهی بچگی کنند و با کودکان همبازی شوند و در آخر دستی به سر آنها کشیده و بگویند ساعت خواب و آرامش مرا هم در نظر بگیرید، جای خود را به قوانین آپارتمان نشینی داده است. دیگر کمتر شیشهای با برخورد توپ میشکند.
توپهای پلاستیکی جای خود را با بازیهای رایانهای عوض کردهاند و از آن همه جنبوجوش و بازیهای پر تحرک کودکانه که باعث تخلیه مناسب انرژی میشد، چربیهای اضافه و رژیمهای غذایی برای تناسب اندام باقیمانده است. خانههای صمیمی و کوتاه محله، جای خود را به ساختمانهای عریض و طویلی داده است که اگر بخواهی هم نمیتوانی به بهانه گرفتن توپی که به اشتباه از حیاط خانه همسایه سر درآورده از حال او با خبر شوی.
کوچههای خاکی شهر که روزی مهد پرورش بسیاری از بزرگان رشتههای مختلف ورزشی بود، امروزه محل آسایش و رفتوآمد انواع اتومبیلها شده است. حیاط و محوطه خانه به شرط حضور، جز مشاعات است و اتاق خانه ها با انواع مبلمان و وسایل تزئینی که نباید بشکنند، بیشباهت به نمایشگاه لوازمخانگی نیست. تعداد همبازیها در خانه و محله محدودتر و کمتر شده است. گویی همه و همه دستبهدست هم دادهاند تا بچهها در قرنطینه دائمی به سر برند؛ اما ممنوعیت بازی کودکان نه به صلاح است و نه شدنی است. ممانعت از بازی کودکان مانند مبارزهای نابرابر بین سربازی است که از او انتظار مبارزهای جانانه دارند، ولی او را در مقابل لشکری از سربازان مجهز به جدیدترین ادوات جنگی، خلع سلاح کردهاند.
بازی کودکان در مشاعات جلوی خیلی چیز ها را گرفته چون بازی ابزاری قدرتمند برای شناخت خود و محیط پیرامون کودک است. رشد اجتماعی کودک، شناخت فردی، ارتقای قوای جسمانی، فکری، ذهنی، خلاقیت، بالندگی تخیل و توانایی حل مسئله، تعامل اجتماعی، تعادل رفتاری و شخصیتی، انعطافپذیری، آموزش مقررات و تحمل زمان انتظار و صبر همگی از مواردی است که کودکان در خلال بازی میآموزند. هیچ وسیله بازی جای خود را به بازی با گروه همسالان نمیدهد. همچنین گاهی لازم است کودکان محل بازی خود را از خانه به محیطهای خارجی انتقال دهند. وجود پارکها و فضای سبز، در شهرها نعمتی است که میتوان ساعاتی را فارغ از قوانین بازی بچه در آپارتمان و نکات بازی کودکان در مشاعات که باز هم در صورت رعایت، محدودیت خود را به همراه دارد، شاهد جنس نابی از بازی کودکان بود.
قوانین بازی کودکان در مشاعات
به دنبال کوچک و محدود شدن فضای بازی و اهمیت بازی کودکان به ناچار با وضع قوانین بازی بچه در آپارتمان و رعایت مقرراتی میتوان از بازی کودکان در مشاعات ساختمانهایی که بصورت آپارتمان یا برج در اختیار افراد قرار دارد بهرهمند شد. والدین میبایست ضمن راهنمایی کودکان و ارائه راهکرد و راهنمایی های مناسب، آنها را در استفاده هرچه بهتر و مناسب تر از این فضا برای بازی کردن همراهی نمایند. برخی از مقررات و قوانین بازی کودکان در مشاعات به قرار زیر است:
اختصاص ساعات مناسب برای بازی
صبح زود، هنگام شب و ساعات پس از صرف ناهار اوقاتی هستند که برخی افراد به استراحت مشغول می باشند؛ بنابراین رعایت سکوت در این ساعات نشانه احترام به حقوق همسایگان است. به همین منظور میتوان کودکان را با این مفهوم آشنا کرده و از آنان خواست تا در این ساعات از بازی در محوطه ساختمان و مشاعات اجتناب نمایند و حتی در خانه نیز از بازیهای پر صدا، دویدن و یا کشیدن اجسام روی زمین پرهیز نمایند.
پرهیز از بازیهای آسیب رسان
برخی بازیها میتواند موجب ایراد خساراتی به فضا و محوطه بازی کودکان شود. مثل بازیهایی که با توپ انجام شده و میتواند باعث شکستن شیشهها و یا تخریب چمن محوطه سبز ساختمانها شوند. باید به کودک آموزش داد که هنگام بازی مراقب محیط اطراف خود باشد و از ایجاد آسیب به خود، دیگران و یا محیط بازی خود پرهیز نماید. نقاشی روی دیوار نیز یکی دیگر از بازیهایی است که میتواند باعث ایجاد خسارت به فضای مشترک همسایگان شود. پرهیز از بازیهای خطرناک مثل آتشبازی و یا مواد قابلاحتراق موضوعی است که نه تنها باید در محوطه مشاعی از سوی والدین مورد ممانعت قرار گیرد بلکه در سایر اماکن نیز میتواند آسیب رسان و مخرب باشد.
اختصاص فضای مناسب برای بازی کودکان در مشاعات
بهتر است فضایی را در محوطه مشاعی ساختمانها به بازی کودکان اختصاص داده و از آنها خواست ضمن رعایت زمان مناسب بازی، از بازی کردن در سایر نقاط پرهیز نمایند. به این ترتیب کودکان آزادی عمل بیشتری برای بازی خواهند داشت. بهتر است این مکان امن و در دیدرس والدین باشد تا آنها بتوانند ضمن رعایت ایمنی و اطمینان از امنیت کودکان خود، نظارت بهتری بر بازی آنها داشته باشند.
اجتناب از بازیهای پر سر و صدا
باید به کودک آموزش داد که هر بازی جایگاه خود را دارد. بازیهای پر جنبوجوش که نیازمند فضای بیشتری برای بازی است مانند فوتبال و والیبال و یا بازیهایی که در آن بچهها نمیتوانند هیجانات خود را کنترل نموده و با جیغ و فریاد همراه است، بهتر است در مکان های عمومی تری مانند پارک و یا مجموعه های ورزشی انجام شود.
پرداختن به مکان های تفریحی کودکان در تهران و شهرهای بزرگ به دنبال اهمیت بازی کودکان و ایجاد بستر مناسب برای فعالیت آنان با توجه به تأثیرات بازی و سرگرمی مناسب در این رده سنی، سبب گردید تا اماکن و محیطهای بسیاری با محوریت توجه به کودکان، تأسیس شود. والدین نیز ترجیح میدهند اوقات تفریح خود را بهگونهای برنامهریزی نمایند که کودکانشان نیز از همراهی آنان لذت برده و امکان بازی و سرگرمی داشته باشند. انتخاب رستوران با فضای بازی کودک یکی از نمونههایی است که میتوان به آن اشاره نمود. بر همین اساس حتی رستوران و کافه کودک که مکانی است برای سپری کردن اوقاتی لذتبخش در محیطی کاملاً کودکانه و شاد با همراهی والدین و بهرهمندی از منوی اختصاصی کودکان از دیگر مواردی است که روزانه شاهد افزایش تعداد آن در شهرهای مختلف هستیم.
آیا بچه ها می توانند در حیاط آپارتمان بازی کنند؟
قطعه بله! منتهی لازم است والدین قوانین بازی بچه در آپارتمان که در این مطلب گفته شد را در نظر داشته باشند. اهمیت بازی در کودک به گونهای است که حتی اگر بدون برنامه و هدفی هم انجام شود میتواند تأثیرات مثبتی در زندگی کودک داشته باشد. لیکن از دیدگاه روانشناسان، بازی بهترین موقعیت را برای یادگیری کودک و شناخت او فراهم میآورد. آنها معتقدند میتوان با مشاهده بازی کودکان، شناخت بهتری از آنها پیداکرده و با دنیای درون آنها آشنا شد. همچنین از طریق بازیهای هدفمند نسبت به اصلاح و تقویت جنبههای گوناگون رفتاری، شخصیتی و جسمانی کودک پرداخت.
خانه بازی کودک بالونیا یکی از اماکنی است که والدین میتوانند با خیالی آسوده، به جبران تمام کاستی هایی که بواسطه آپارتمان نشینی در بازی کودکان بوجود آمده، با قرار دادن کودک خود در این محیط سرشار از شور و نشاط، شاهد تأثیرات مثبت و بارز انواع بازیهای هدفمند انفرادی و گروهی تحت نظارت کارشناسان زبده بر کودکانشان باشند. همچنین روز خود را با لذت غذا خوردن در کافه کودک بالونیا و بهرهمندی از بالاترین استاندارد سلامت، کیفیت و تنوع غذایی و خدمات و سرویسدهی این مکان به پایان ببرند.