بازی گرگم به هوا از مهیج‌ترین بازیهای سنتی و قدیمی است که از گذشته از تاکنون محبوبیت بالای خود را حفظ کرده است. این بازی آنقدر پرطرفدار است که با بازیهای موبایل و بازیهای فکری اینترنتی رقابت می‌کند. به طوری که نه تنها یک بازی سنتی بلکه به یک بازی بین المللی می‌باشد که همه کودکان از آن لذت می‌برند. اما چه چیزی این بازی گرگم به هوا کودکانه را تا این حد محبوب و پرطرفدار ساخته؟ پاسخ به این سوال واضح است. بازی بالابلندی یا گرگم به هوا یک بازی تمام عیار است. هر آنچه را که یک بازی گروهی باید داشته باشد را دارد. از هیجان گرفته تا حس قدرت، افزایش روحیه تعاون و نوع دوستی، حس ایثار و از خود گذشتگی، تحرک، تقویت قوای جسمانی، تقویت عضلات دست و پاها، افزایش سرعت عمل و افزایش ضریب هوشی، ایجاد حس شادی و نشاط، حس کامیابی و …
گرگم به هوا چیست؟
بازی بالابلندی یا گرگم به هوا یک بازی ورزشی گروهی موزیکال همراه با شعر و ترانه است که دارای ریتمی جذاب می‌باشد. نام محلی این بازی قورد قورد یا قورد گلدی است. امروزه به این بازی گرگم و گله می‌برم هم گفته می‌شود. همچنین در زبان انگلیسی به اسم بازی برچسب زنی یا ” Tag” هم معروف می‌باشد. این نوع بازی تعقیب و گریزی در محوطه باز مثل باغ، محوطه بازی، حیاط مدرسه یا خانه ویلایی، کوچه و هر نوع محوطه باز دیگری قابل اجرا می‌باشد.
بازیهای خیلی کمی را می‌توان یافت که هم ورزشی باشد و هم گروهی. هم موزیکال باشد و هم مهیج. بازی سنتی گرگم به هوا تمام این ویژگی‌ها را دارد. گرگم به هوا از آن دسته بازی‌هایی است که شبیه داستان‌های خون آشامی و گرگینه هاست. با این حال آنقدر شیرین و لذت بخش است که کودکان از آن لذت می‌برند و تا ساعت‌ها آنها را سرگرم می‌کند.
بازی گرگم به هوا کودکانه برای هر سنی مناسب است. بعضی‌ها آن را برای کودکان 3 تا 13 بعضی 7 تا 13 سال و برخی دیگر آن را مناسب 7 تا 16 سال می‌دانند. با این حال این بازی برای هر سنی لذت بخش و دوست داشتنی است. چیزی که مهم است این است که در این بازی کودک باید با هم بازیهای هم قد و قواره خودش بازی کند. بیایید به چگونگی بازی گرگم به هوا بپردازیم.
آموزش بازی گرگم به هوا یا بالابلندی
چگونگی بازی گرگم به هوا خیلی آسان است. هر کودکی به راحتی می‌تواند آن را اجرا کند. برای انجام این بازی کافی است قوانین بازی را رعایت کند.
قوانین گرگم به هوا چگونه است
بازی گرگم به هوا بدین صورت است که باید حتماً به صورت گروهی انجام شود. تعداد بازیکنان هم باید بیشتر از 4 نفر باشد. هر چه تعداد بازیکنان بیشتر باشد هیجان و لذت بازی بیشتر خواهد بود. در این بازی 3 نقش چوپان، گرگ و گوسفندان وجود دارد. یکی از بازیکنان نقش گرگ، نفر بعدی نقش چوپان و سایر بازیکنان نقش گرگ را بر عهده دارند.
بازیکنان دور هم جمع می‌شوند و به قرعه یک نفر را به عنوان چوپان و یک نفر را به عنوان گرگ انتخاب می‌کنند.
هر کدام از بازیکنان که نقش گوسفند را دارند باید در یک صف پشت سر هم بایستند و دو دستی کمر هم را بگیرند. در جلوی همه گوسفندان چوپان قرار می‌گیرد که یکی از گوسفندان کمر او را گرفته و سایر گوسفندان نیز پشت سرش قرار گرفته‌اند.
گرگ تنهاست و روبروی چوپان می‌ایستد و با گفتن ” گرگم و گله می‌برم” توسط گرگ بازی شروع می‌شود.
وقتی گرگ گفت ” گرگم و گله می‌برم” گوسفندان باید یک‌صدا بگویند ” چوپون دارم نمی‌زارم”.
گرگ با حرکت نمایشی به گوسفندان می‌گوید: دندون من تیزتره
گوسفندان نیز یک صدا می‌گویند: گوشت من لذیذتره
در این لحظه از بازی بالابلندی گرگ جست و خیز کنان شعر را تکرار می‌کند و سعی می‌کند به گله حمله کند.
چوپان که جان گوسفندانش را در خطر می‌بیند بدون اینکه گرگ را بگیرد دست‌هایش را باز می‌کند و جلوی گرگ به چپ و راست می‌رود تا گرگ نتواند به گوسفندانش حمله کند و این سوال را از گوسفندانش می‌پرسد: خانه‌ی خاله کدوم وره؟
مرحله بعد:
گوسفندان هر کدام کمر هم دیگر را گرفته و کمر چوپان را هم گرفته‌اند. وقتی چوپان به چپ و راست حرکت می‌کند گوسفندان هم به تبعیت از او به چپ و راست می‌روند و با هم می‌خوانند: از این وره و از اون وره!… از این وره و از اون وره!
در این حالت گرگ نمی‌تواند به چوپان حمله کند یا به زور گوسفندی را از گله جدا کند. گرگ باید جست و خیز کند و چوپان هم به هر طرفی که گرگ جست و خیز می‌کند با دستان باز حرکت می‌کند تا جلوی گرگ را بگیرد که نتواند از آن سمت به گله حمله کند. اگر در میان این جست و خیزها و چپ و راست رفتن‌های چوپان گوسفندی تنبلی کند و همراه چوپان به چپ و راست نرود یا کمر بقیه گوسفندان را نگیرد گرگ می‌تواند او را شکار کند. با لمس دست گرگ به گوسفندی که از گله جدا شده او اسیر می‌شود و به دام گرگ می‌افتد. این بازی آنقدر ادامه پیدا می‌کند تا تمام گوسفندان اسیر شوند و یک دور بازی تمام شود.
نکته: انجام این مرحله از بازی سنتی گرگم به هوا در هر فرهنگی متفاوت است. به عنوان مثال در بعضی از مناطق وقتی گرگ گوسفندی را لمس کرد گوسفند باید از بازی بیرون برود و گرگ و بقیه گوسفندان به بازی ادامه می‌دهند. اما در بعضی از مناطق زمانی که گرگ گوسفندی را به دام انداخت گوسفند باید به جای کمر چوپان کمر گرگ را بگیرد و خودش هم به یک گرگ تبدیل می‌شود که به گله گوسفندان می‌تواند حمله کند.
در بعضی از مدل‌های بازی گرگم و گله می‌برم نیز بعد از تمام شدن بازی گرگم و گله می‌برم دوباره قرعه کشی می‌شود و یک نفر به عنوان چوپان و یک نفر به عنوان گرگ انتخاب می‌شود. اما در بعضی مناطق که پس از شکار گوسفندان آنها هم به گرگ تبدیل می‌شوند گرگی که بیشترین گوسفند را شکار کرده پس از تمام شدن بازی به چوپان تبدیل می‌شود و چوپان قبلی نیز گرگ می‌شود و دور دوم بازی شروع می‌شود.
همچنین بنا بر نظر مربی در خانه کودک یا معلم ورزش زمانی که گرگ یکی از گوسفندان را لمس کرد گرگ می‌تواند برکنار شود و گوسفندی که توسط گرگ لمس شده و از بازی خارج شده جای گرگ را بگیرد. اگر تعداد بازیکنان زیاد است این کار باعث می‌شود تا کودکی که به عنوان گرگ انتخاب شده در هنگام بازی خسته نشود. از طرف دیگر سایر بازیکنان هم هیجان بیشتری خواهند داشت زیرا می‌توانند در نقش‌های مختلفی بازی کنند. در بعضی کشورها نیز آخرین نفری که لمس شده به عنوان گرگ مرحله بعدی بازی انتخاب می‌شود.
نکته دیگر اینکه، چنانچه در هنگام بازی بازیکنی قوانین را رعایت نکند مربی می‌تواند به او اخطار دهد.
شعر گرگم به هوا
از مهم‌ترین قوانین بازی گروهی گرگم به هوا خواندن شعر برای بازی گرگم به هوا توسط بازیکنان است. هنگام انجام این بازی باید دقت داشته باشید که هر بازیکن باید شعر مربوط به نقش خودش را بخواند. به عنوان مثال، گرگ متن مربوط به گرگ و چوپان و گوسفندان نیز متن مربوط به نقش خودشان را اجرا می‌کنند.
متن شعر بازی گروهی گرگم به هوا:
گرگ: گرگم و گله می‌برم
گله: چوپون دارم نمی‌زارم
گرگ: دندون من تیزتره
گله: گوشت من لذیذتره
چوپان: خانه‌ی خاله کدوم وره؟
گله: از این وره و از اون وره!
دومین متن شعر برای بازی گرگم به هوا:
بره‌ها: ننه من گرسنمه
گوسفند: صدا نکن، گرگ اومده
گرگ: گرگم و بره می‌برم
گوسفند: تا جون دارم نمیذارم
گرگ: چنگال من تیزتره
گوسفند: دنبه‌ی من لذیذتره
گرگ: بابام میگه دنبه بیار
گوسفند: دنبه ندم چی می‌کنی؟
گرگ: خورد و خمیرت می‌کنم دنبه به جونت می‌کنم!
گوسفند: خونه خاله کدوم وره؟
گله: از این وره و از اون وره!
تاریخچه بازی محلی گرگم به هوا
قدمت این بازی به قرن دوم میلادی و کشور یونان بر می‌گردد. جولیوس پولوکس ” Julius Pollux” محقق و زبان شناس یونانی در کتاب ” Ostrakinda” از این بازی به عنوان یک بازی باستانی نام برده است. به طور کلی، دو تیم در این بازی شرکت می‌کنند و شعری که در این بازی می‌خوانند بسته به کشور و فرهنگ آن منطقه می‌تواند متفاوت باشد. اما چیزی که در تمام بازیهای گرم و گله می‌برم در کشورهای مختلف مشترک است تعقیب و گریز و لمس کردن و اهداف آن می‌باشد.
در گذشته این نوع بازی بیشتر در مناطق سرد و برفی اجرا شده است. یکی از بازیکنان به عنوان روباه و سایر بازیکنان به عنوان غاز در نظر گرفته می‌شدند که شباهت زیادی به بازی گرگم و گله می‌برم امروزی دارد.
بازی بالابلندی یا گرگم به هوا که در زبان انگلیسی به آن “tag” هم گفته می‌شود جزو سرگرمی‌های جذاب و گروهی کودکانه به شمار می‌رود که تقریباً در هر فرهنگی وجود دارد. محبوبیت آن به قدری است که اخیراً حتی یک بازی گروهی جهانی نیز به نام گرگم به هوا جهانی ” world chase tag” راه اندازی شده که اولین و تنها لیگ جهانی بازی گرگم به هواست. قوانین این بازی نیز کاملاً شبیه بازی گرگم به هوا کودکانه است البته یک سری نوآوری‌هایی هم دارد.
اهداف بازی گرگم به هوا
بازی گرم و گله می‌برم یک بازی بسیار هیجان انگیز و لذت بخش است که در کنار سرگرم ساختن کودکان باعث می‌شود آنها مفهوم همکاری و مشارکت، محافظت از یکدیگر در برابر دشمنان را بیاموزند. همچنین به کودکان نقش والدین برای حفظ امنیت خانه و خانواده و محافظت از آنها را می‌آموزد. علاوه بر جنبه‌های آموزشی جنبه‌های سلامت روحی و جسمی نیز دارد. به طوری که باعث تقویت عضلات دست و پاها، افزایش تمرکز و بالا رفتن سرعت عمل و ایجاد حس شادی و نشاط در کودکان می‌شود.
کودکان با انجام بازی بالابلندی می‌آموزند که برابر مکر و حیله دشمن تسلیم نشوند. استقامت کردن را یاد می‌گیرند. همچنین داشتن نظم و انضباط و آموزش گوش دادن به حرف والدین از جمله اهدافی این بازی در کارگاه مادر و کودک به شمار می‌رود.
جمع بندی
این بازی مهیج را می‌توان حتی در روزهایی که اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند نیز انجام داده و در کنار شادی و فعالیت ورزشی علاوه بر اهداف ذکر شده در این آموزش باعث آموزش اهمیت پیوندهای خانوادگی و تقویت آن شد. زیرا با انجام بازی بالابلندی اعضای خانواده نیز احساس تعلق و امنیت بیشتری به یکدیگر خواهند داشت. کودکان نیز زمانی که با اعضای خانواده خود بازی کنند از بازی و با هم بودن احساس لذت بخشی خواهند داشت. در نتیجه نه تنها مهارت‌های اجتماعی می‌آموزند بلکه حس عزت نفس آنها نیز بیشتر می‌شود.
