یه قل دو قل

بازی یه قل دو قل، بازی آرامی است که می‌تواند اوقات فراغت کودک شما را به بهترین لحظه‌ها تبدیل کند. انجام این بازی فقط کمی مهارت می‌خواهد و بس که البته آن هم با کمی آموزش دیدن به دست می‌آید. ما قصد داریم در این مقاله شما را با این بازی بی‌نظیر آشنا کنیم، پس حتماً ما را همراهی کنید.

تاریخچه بازی یه قل دو قل

بازی‌های محلی همیشه شور و هیجان خاص خود را داشته‌اند. وقتی از بازی‌های محلی صحبت می‌کنیم، منظورمان بازی‌هایی است که از قدیم‌الایام تا به امروز در هر منطقه از کشورمان جریان داشته و بخشی از آداب‌ورسوم مردمان آن دیار شده است. بسیاری از این بازی‌ها با جنب‌وجوش خاصی همراه‌اند و نشاط‌آورند. اگر به اسب خیال خود سوار شوید و در کوچه محله‌های قدیمی به گشت‌وگذار بپردازید، صدای کودکان را می‌شنوید که همیشه سرشان با این بازی‌ها گرم بود.

یکی از این بازی‌های محلی که از قضا تاریخچه‌ای دیرین دارد، بازی یه قل دو قل است. پیشینه این بازی به صدها سال قبل بازمی‌گردد. در گذشته برای سرگرمی و وقت‌گذرانی به سراغ یه قل دو قل می‌رفتند و با اجرای این بازی از فواید بی‌نظیر آن بهره‌مند می‌شدند. شاید باورتان نشود اما این بازی هنوز هم طرفداران خودش را دارد و گاهی در خانه کودک هم به بچه ها آموزش داده می شود. یکی از بازی های خوب برای افزایش تمرکز کودکان است. یکی از دلایلی که کودکان از بازی یه قل دو قل استقبال می‌کردند، سهولت در اجرای آن بود. در واقع آن‌ها با چند عدد سنگ می‌توانستند این بازی را انجام دهند و چیزی که در کوچه و محله به فراوانی یافت می‌شد، سنگ بود.

بازی قدیمی یه قل دو قل در ابتدا در استان‌های آذربایجان، اردبیل و خراسان با روش‌های متفاوتی انجام می‌شد. البته همیشه آن را به عنوان بازی یه قل دو قل نمی‌شناختند، بلکه گاه به آن بازی رگ رگ، بش بش و یا سنگ چران می‌گفتند. بازی یه قل دو قل در هر اقلیمی با شیوه‌ای متفاوت اجرا می‌شد. شما ممکن بود مراحل بسیار جذاب و متفاوت از آن را ببینید. بسیاری از افراد از گذشته تا به امروز با تکیه بر خلاقیت خود، مراحل مختلفی را به آن اضافه می‌کردند.

بازی بومی محلی یه قل دو قل، شادابی و جنب‌وجوش را به دورهمی‌های دوستانه هدیه می‌داد و روحیه مشارکت و رقابت سالم را در بین افراد بالا می‌برد. شما می‌توانستید جمع‌های کوچک خانوادگی خود را با بازی یه قل دو قل، شاد و صمیمی کنید. در سال‌های اخیر فدراسیونی به نام فدراسیون ورزش‌های بومی و محلی راه‌اندازی شده تا روش‌های ترویج بازی‌هایی مانند یه قل دو قل را بررسی کند و این بازی‌های جذاب و بی‌بدیل را احیا نماید.

مراحل بازی یه قل دو قل

برای شروع بازی یه قل دو قل دو بازیکن و یا بیشتر حضور دارند. در مقدمه بازی بچه‌ها دور هم جمع می‌شوند و ۵ عدد سنگ کوچک و گرد پیدا می‌کنند. سنگ‌ها نباید بیش از حد کوچک یا بزرگ (به اندازه فندق) باشند. در ادامه مراحل بازی یه قل دو قل را به ترتیب نام برده و با جزئیات کامل شرح میدهیم.

بازی یه قل دو قل چند مرحله دارد

1. در قدم اول باید آغازکننده بازی مشخص شود و این منوط به جفت یا تک آوردن است. در واقع یکی از بازیکن‌ها سنگ‌ها را در دست می‌گیرد و بازیکن مقابل باید حدس بزند که تعداد سنگ‌ها زوج است یا فرد. اگر درست حدس بزند، شروع‌کننده بازی اوست.
2. یک قل: بازیکنی که باید شروع کند، ۵ سنگ را در مشت خود می‌گیرد و آن‌ها را از ارتفاعی کوتاه روی زمین می‌ریزد تا پخش شوند. سپس یکی از این سنگ‌ها را برمی‌دارد و به سمت بالا پرتاب می‌کند. در فاصله زمانی پرتاب سنگ تا پایین آمدن آن، به‌سرعت یکی از سنگ‌های روی زمین افتاده را برمی‌دارد و سنگ پرتاب شده را می‌گیرد. حال آن سنگ را در گوشه‌ای گذاشته و این کار را با سایر سنگ‌ها نیز انجام می‌دهد.
3. دو قل: در این مرحله بازیکن سنگ‌ها را روی زمین می‌ریزد (ترجیحاً باید سنگ‌ها دوتادوتا کنار یکدیگر باشند.) حال یک سنگ را برداشته و با پرتاب کردن آن به بالا، در فاصله سقوط سنگ، دو تا از سنگ‌های روی زمین را جمع می‌کند.
4. دقیقاً مشابه مراحل قبلی، سنگ‌ها در دو مرحله جمع می‌شوند. در یک پرتاب یک سنگ و در پرتاب دوم، سه سنگ هم‌زمان از روی زمین برداشته خواهند شد.
5. در این مرحله بازیکن همه سنگ‌ها را در مشت خود می‌گیرد و یکی را جدا می‌کند. آن را به بالا پرتاب کرده و در فاصله‌ای که سنگ پایین می‌آید، سنگ‌های موجود در مشت را روی زمین می‌گذارد و سنگ را می‌گیرد. سپس مجدداً سنگ را پرتاب کرده و با جمع کردن چهار سنگی که روی زمین است، سنگ را می‌گیرد.
6. قرتک: بازیکن چهار سنگ را در مشت خود دارد و یکی از سنگ‌ها را به سمت بالا پرتاب می‌کند. در این فاصله انگشت سبابه خود را بر روی زمین می‌کشد و سنگ را می‌گیرد.
7. در این مرحله بازیکن سنگ‌ها را روی زمین می‌ریزد و یکی را به انتخاب خود برمی‌دارد. آن را به بالا پرتاب می‌کند. در فاصله بازگشت آن، یکی از سنگ‌های روی زمین را برمی‌دارد و سنگ را می‌گیرد. حال دوباره سنگ را بالا می‌اندازد و سنگی که از روی زمین برمی‌دارد، یا یکی از سنگ‌ها جابه‌جا می‌کند. این مرحله با تعویض مجموعه سنگ‌ها به پایان می‌رسد.
8. بشکن: بازیکن سنگ‌ها را روی زمین می‌ریزد. یکی را برمی‌دارد و با پرتاب آن، سنگی را از روی زمین برمی‌دارد. نه اشتباه نکنید؛ این مرحله با مرحله اول متفاوت است. در این مرحله، بازیکن باید طوری سنگ را بگیرد که با سنگی که در مشت دارد برخورد کند و صدا بدهد. به همین ترتیب سنگ‌های دیگر را نیز از روی زمین جمع خواهد کرد.
9. نشکن: برعکس مرحله قبلی؛ در این فرایند بازیکن باید طوری سنگ پرتاب شده را بگیرد که با سنگ موجود در مشت او برخورد نداشته باشد و کوچک‌ترین صدایی ندهد. تک‌تک سنگ‌ها به این منوال از روی زمین جمع خواهد شد.
10. سنگ‌ها روی زمین ریخته شده و بازیکن با دست چپ خود دیواری در برابر آن‌ها می‌سازد. با دست راست، یکی از سنگ‌ها را برمی‌دارد و به بالا پرتاب می‌کند. در فاصله سقوط آن باید یکی از سنگ‌ها را از روی زمین بردارد و آن طرف دیوار بگذارد.
11. بازیکن مجموعه سنگ‌ها را به یکباره به طرف بالا می‌اندازد. در این فاصله دست‌ها را به هم می‌چسباند و با دو کف دست خود، سنگ‌ها را می‌گیرد. حال دوباره آن‌ها را با دو دست به سمت بالا پرتاب می‌کند و در حالی که دست‌ها را وارونه کرده و دو انگشت سبابه را به هم چسبانده، مجموعه سنگ‌ها را می‌گیرد. یادتان باشد که نباید هیچ یک از سنگ‌ها روی زمین بیفتد.
12. پل: بازیکن با یکی از دست‌های خود پلی ایجاد می‌کند. (انگشت شست و سبابه را روی زمین می‌گذارد.) حال با دست دیگر سنگ‌ها را روی زمین می‌ریزد و یکی از آن‌ها را به بالا پرتاب می‌کند. بازیکن باید با زدن حداکثر سه ضربه به هر یک از سنگ‌ها، آن‌ها را از زیر پل عبور دهد.
13. تنبیه: دو بازیکن روبه‌روی یکدیگر می‌نشینند. کسی که بازنده بازی شده، کف دست خود را روی زمین می‌گذارد. برنده بازی سنگ‌ها را با اسامی تنبیه‌ها، پشت دست او می‌چسباند. (اسامی مانند برداشتن عسل از کندو و یا نوازش)
14. بازنده با یک حرکت سنگ‌ها را به سمت بالا می‌اندازد و با کف دست آن‌ها را می‌گیرد. اگر موفق شود همه سنگ‌ها را جمع کند، از تنبیه معاف می‌شود؛ اما به تعداد سنگی که بر روی زمین افتاده برای او جریمه در نظر گرفته می‌شود.

قوانین بازی یه قل دو قل

بازی یه قل دو قل با مجموعه‌ای از قوانین اداره می‌شود و چارچوب‌هایی برای آن مشخص شده که بر جذابیت بازی می‌افزاید. بازیکنان وظیفه دارند تا به این مجموعه قوانین احترام بگذارند. در غیر این صورت از بازی اخراج می‌شوند.

قوانین بازی یک قل دو قل:

1. اندازه این سنگ‌ها باید به گونه‌ای باشد که در مشت جای گیرد. بهتر است که سنگ‌های مورد استفاده در بازی یه قل دو قل هم اندازه باشند.
2. کسی باید شروع کننده بازی یه قل دو قل باشد که بتواند زوج یا فرد بودن سنگ‌های موجود در دست بازیکن رقیب را حدس بزند.
3. اگر سنگی که به بالا پرتاب شده روی زمین بیفتد، بازیکن باخته است.
4. وقتی بازیکن سنگ را به بالا پرتاب می‌کند، باید با همان دست سنگ یا سنگ‌ها را از روی زمین بردارد.
5. در مرحله پل، حریف سنگ‌هایی که ابتدا و انتها از زیر پل رد خواهند شد و سنگی که به عنوان پرتاب شونده مورد استفاده قرار می‌گیرد را مشخص می‌کند.
6. در انتهای بازی یک شانس به بازیکنی که باخته، داده می‌شود و در صورتی که برنده شود، از پرداخت جریمه معاف است.

هدف بازی یه قل دو قل

اولین هدفی که با انجام بازی یه قل دو قل به آن دست پیدا می‌کنید، سرگرم شدن است. با این بازی برای دقایقی هم که شده از دغدغه‌های روزمره و فکر و خیال دور خواهید شد. بازی یه قل دو قل به نگاه شما جهت می‌دهد و دقت ذهنی را بالا می‌برد. حرکات موزون دست‌ها در فرایند بازی یه قل دو قل، خیال را پروبال داده و اندیشه را قوی می‌کند. وقتی کودکان با چند عدد سنگ یه قل دو قل بازی می‌کنند، به کاربرد ریاضی در زندگی خود پی می‌برند و هوش اقتصادی آن‌ها تقویت می‌شود.

اهداف آموزشی بازی یک قل و دو قل مورد توجه بسیاری از والدین قرار گرفته است. وقتی کودک شما یه قل دو قل بازی می‌کند، یاد می‌گیرد که دستان خود را به بهترین شکل کنترل نماید و از آن‌ها استفاده کند. بدین ترتیب هوش حرکتی کودک تقویت خواهد شد. به علاوه کودکانی که بازی محلی یه قل دو قل انجام می‌دهند، هوش منطقی ریاضی بهتری دارند.

فواید بازی یه قل دو قل

همه بازی‌های محلی جذاب و مفیدند. در بین آن‌ها بازی یه قل دو قل بهترین است؛ وقتی می‌گوییم بهترین منظورمان این است که یه قل دو قل به غیر از سرگرم کردن شما و کودکتان، به تقویت هوش و بالا بردن قوه تخیل کمک شایانی خواهد کرد. از فواید بازی یک قل دو قل، تقویت ارتباطات اجتماعی است. این بازی انفرادی نیست و حداقل دو نفر باید در آن حضور داشته باشند. به همین دلیل روحیه رقابت سالم بین دو نفر تقویت می‌شود و افراد به‌ویژه کودکان می‌آموزند که چگونه در بستری سالم با یکدیگر مسابقه دهند. دیگر فایده بازی یک قل دو قل، دور هم جمع کردن خانواده و دوستان است. درست برعکس بازی‌هایی که در بستر فضای مجازی شکل می‌گیرد و نتیجه آن چیزی نیست جز دور شدن همه ما از هم. یه قل دو قل به عنوان یک بازی قدیمی، گرمابخش جمع‌های خانوادگی است.

جمع‌بندی

مسلماً کودکان، بیش از بزرگ‌سالان از فواید بازی یه قل دو قل بهره‌مند می‌شوند. شما به عنوان والدین کودک وظیفه دارید تا او را با بازی سنتی یه قل دو قل آشنا نمایید. بهترین راهکاری که به ذهن می‌رسد، این است که کودک خود را به خانه کودک بالونیا بسپارید. در این خانه کودک صفر تا صد انواع بازی‌های محلی و سنتی به کودک شما آموزش داده می‌شود که در بین آن‌ها بازی یه قل دو قل یک بازی شاخص و شناخته شده است.