از بازیهای جذاب قدیمی که به احتمال زیاد برای شما نیز آشنا است، الک دولک میباشد. بازی الک دولک یک بازی محبوب و جذاب است که در شهرهای مختلف از کشورمان توسط کودکان اجرا میشود و قواعد آن در همهجا یکسان نیست. این بازی در فضای آزاد قابل اجرا بوده و برخی کودکان آن را در حیاط مدرسه انجام میدهند. شاید شما نیز دوست داشته باشید بازی الک دولک را بشناسید و یا آن را به کودکان خود یاد بدهید. مطالبی که در این سایت گردآوری کردهایم، مفید و جمع است. حتماً آن را بخوانید
تاریخچه بازی الک دولک
شاید برای شما نیز جالب باشد که از تاریخچه بازی الک دولک بدانید. این که اصلاً ریشه بازی جذاب و هیجانانگیز الک دولک از کجاست و چه شد که این بازی به فرهنگ ما ایرانیها راه پیدا کرد. برخی میگویند بازی الک دولک الهام گرفته از بازی بسیار معروف گیلداندا است. این بازی بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و هندیها نخستین کسانی بودند که به این بازی جذاب روی آوردند. در بازی گیلداندا از دو چوب بزرگ و کوچک استفاده میشد. چوب بزرگ داندا و چوب کوچک گیلی نامیده میشد.
گیلداندا با چند بازیکن که تعداد آنها زوج است آغاز شده و در قدم اول یکی از بازیکنها در دایره کوچکی که ترسیم شده میایستاد. گیلی را روی سنگ میگذاشت و با داندا به انتهای برجسته آن ضربه میزد. گیلی به هوا بلند میشد، چرخی میزد و در این لحظه بازیکن در هوا به گیلی ضربهای میزد و آن را به دورترین نقطه پرتاب مینمود.
قاعده به این صورت بود که بازیکن پس از زدن گیلی باید میدوید و قبل از آنکه حریف گیلی را در دست بگیرد، نقطهای از قبل توافق شده را لمس میکرد. چنانچه بازیکن حریف گیلی را در هوا میگرفت، بازیکنان جابهجا میشدند. اما چنانچه گیلی روی زمین میافتاد، کسی که از همه به آن نزدیکتر بود، فرصت داشت تا آن را به سمت داندا پرتاب کند و در صورت موفقیت جابهجایی صورت گیرد. در غیر این صورت تیمی که زننده گیلی از آنها بود، یک امتیاز کسب میکرد و مجدداً اجازه مییافت که ضربه دیگری بزند.
جالب است بدانید داستان کوتاه گیلداندا اثر نویسنده معروف هندی یعنی پریچمند بر همین اساس نگاشته شده است و در آن سادگی زندگی سنتی با زندگی مدرن مقایسه میشود و همه اینها در راستای اشاره به بیعدالتیها است. قهرمان داستان در این کتاب به ناتوانی خود در بازی گیلداندا اشاره میکند و میگوید در جوانی دوستی داشته که در این بازی بسیار ماهر بوده است. او به دنبال دوست قدیمی خود میگردد و او را در حالی مییابد که بسیار فقیر و تنگدست شده و پولی در بساط ندارد. پس از او میخواهد که یکبار دیگر با هم گیلداندا بازی کنند.
گیلداندا در کشورهای مختلف نامهای متفاوتی دارد. در انگلستان از آن به عنوان تیپ کت یاد میشود و در زبان اسپانیایی به آن بیلاردا گفته میشود. مردمان آذربایجان به عنوان چیلین قاقاج از این بازی نان میبرند و ایتالیاییها به این بازی میگویند. با این حجم از استقبال از بازی گیلدانا دیری نپایید که ایرانیان هم آن را آموختند و قواعد خاصی را برای آن تعریف کردند.
بازی الک دولک چگونه است
بازیهای قدیمی مثل الک دولک مسلماً خاطرات شیرین و دوست داشتنی در ذهن ما برجای گذاشتهاند. این بازی برای کودکان امروزی نیز جذاب و دوست داشتنی است و فواید بسیار زیادی برای آنها دارد. اما از جمله بازی هایی است که معمولا در جاهایی مثل خانه کودک انجام نمی شود. شما میتوانید با صبر و حوصله این بازی جذاب را در خانه به آنها یاد بدهید، مطمئن باشید نهایت لذت را خواهند برد.
- قدم اول یارکشی است. در ابتدا باید بچهها به دو گروه تقسیم شوند. (دو گروه ۶ نفره)
- با قرعه کشی مشخص گردد که کدام دسته باید بازی را آغاز کند.
- سرگروه تیمی که آغازگر بازی شده، در یک قسمت از زمین دو سنگ را به فاصله یک وجب از یکدیگر میگذارد و چوب الک (چوب کوچکتر) را بر روی آن قرار میدهد. چوب دولک (چوب بزرگتر) را در دست گرفته و دیگر اعضای تیم در کنار او قرار میگیرند.
- سردسته گروه دوم اجازه آغاز بازی را میدهد و بدین ترتیب سردسته تیم اول دولک را زیر چوب الک میگذارد و با یک حرکت آن را به هوا بلند میکند. با زدن ضربهای محکم چوب پرتاب میشود و در این لحظه تیم مقابل به دنبال الک میروند تا آن را در دست بگیرند و اجازه ندهند به زمین بیافتد. اگر موفق شوند، بازی به نفع آنها تمام شده و یک امتیاز میگیرند. بدین ترتیب آنها آغازگر دور دوم از بازی خواهند بود.
- اگر تیم مقابل موفق به گرفتن چوب الک نشود و چوب به زمین بیفتد، یکی از بچههای تیم چوب را برمیدارد و از همان جا به طرف سرگروه خود پرتاب میکند.
- در این لحظه سرگروه که در ابتدا توپ را انداخته بود، باید با چوب دولک مانع از زمین افتادن الک شود و آن را مجدداً پرتاب کند. با ضربه او الک به نقطهای دور میافتد و بازیکن باید فاصله محل پرتاب الک با نقطه زمین خوردن آن را اندازه بگیرد و بدین ترتیب به اندازه هر دولک یا امتیاز برای گروه خود ثبت نماید؛ اما اگر نتواند این کار را انجام دهد، جای خود را به فرد دیگر از گروه میدهد.
- این بازی تا جایی ادامه پیدا میکند که مشخص شود کدام گروه تا یک بازه زمانی خاص بیشترین امتیاز را به دست آورده است.
قوانین بازی الک دولک
بازی الک دولک مانند بسیاری دیگر از بازیهای جدید و قدیمی که انجام میدهید، اصول و قواعدی دارد که بد نیست آن را بیاموزید. پایبندی به این اصول و قواعد وظیفه بازیکنان است و کسی نمیتواند نسبت به آنها بیتوجه باشد.
این قوانین کداماند:
- تعداد بازیکنان باید حتماً زوج باشد.
- سرگروه دسته دوم اجازه شروع بازی را صادر خواهد کرد.
- اگر الک در هوا گرفته شود، بازیکنی که آن را پرتاب کرده اخراج میشود.
- بازیکن زننده ضربه به الک، باید با دولک ضربه را دور کند. اگر نتواند و دولک بر زمین بخورد، اندازه الک با چاله سنجیده میشود و اگر کمتر از قد دولک باشد، بازیکن باخته است.
- در صورتی که بازیکن ضربه زننده بتواند الک را با دولک دور کند، فاصله چاله تا الک اندازهگیری میشود. (با استفاده از دولک) و به همان اندازه برای تیم امتیاز محاسبه خواهد شد.
- در این بازی نه تنها تیم برنده مشخص میشود بلکه در داخل تیم هم هر کسی که بیشترین ضربه را به الک زده باشد، برنده بازی اعلام خواهد شد.
اهداف بازی الک دولک
بازی الک دولک از بازیهای هیجانانگیزی است که دو گروه با پیروی از قوانین آن را اجرا میکنند و لحظات شاد و خاطرهانگیزی را با هم میسازند. این بازی به ابزارآلات خاصی نیاز ندارد و تنها دو عدد چوب گرد به قطر ۳ و طولهای ۷۰ و ۱۵ سانتیمتر و نیز دو عدد آجر یا سنگ برای اجرا آن لازم است.
اهداف کلی که برای بازی الک دولک پیشبینی شده در وهله نخست شامل ورزیدگی اندامها میشود. کودکان با انجام فعالیت بدنی میتوانند قوای جسمانی خود را به طرز قابل توجهی ارتقا دهند و به سلامتی بیشتر دست پیدا کنند.
تمرکز حواس و افزایش دقت در نگاه از دیگر اهدافی است که در این بازی جذاب دنبال میشود. از آنجایی که الک دولک یک بازی گروهی و دست جمعی است، حس تعاون و همکاری بین افراد افزایش مییابد و کودکان کار تیمی را یاد میگیرند.
یکی از مهمترین تأثیراتی که بازی الک دولک بر کودکان خواهد داشت، ایجاد هماهنگی بین اعضای بدن با سیستم عصبی است. محققان همواره بر انجام فعالیتهایی که چنین تأثیراتی را داشته باشد تأکید میکنند و بازی الک دولک از نظر آنها نمونه بارز یک بازی سودمند برای کودکان است
یادتان نرود که پس از آموختن بازی الک دولک به کودکان، آنها را با اصول ایمنی که رعایت آن لازمه اجرای یک بازی خاطرهساز است، آگاه نمایید. این بازی گروهی، چندان آرام نیست و همه باید مراقب سلامت خود و دیگران باشند.
جمعبندی
امروزه کودکان بیش از زمانهای دیگر به بازی کردن گروهی و دسته جمعی نیاز دارند. چرا که بسیاری از آنها بهویژه کودکانی که در آپارتمانها زندگی میکنند، کمتر فرصت بازی با دوستان و بازی در فضای باز را دارند. این موضوع، کودکان را به استفاده بیش از حد از گوشی موبایل و سیستمهای کامپیوتری سوق میدهد که به هیچ عنوان برای سلامت جسم و روان آنها مناسب نیست.
ما در خانه کودک بالونیا محیطی گرم و ایمن فراهم کردهایم تا کودکان بتوانند در آن بازی کنند و بیاموزند. بازی الک دولک که به صورت مفصل درباره آن گفتیم، تنها یکی از بازیهای جذابی است که در این خانه زیبا به آنها آموخته میشود. به غیر از آن دهها بازی دیگر برای کودکان عزیز شما فراهم شده و مطمئناً اوقات خوشی را برای آنها رقم خواهد زد.