اشکال مختلفی در جهان وجود دارند که آنها را در روند آموزش و تجربه یاد گرفتهایم. یکی از مهمترین و اولین مباحثی که باید به کودکان آموزش داده شوند، اشکال هندسی و شناخت آنها میباشد. کودکان همیشه در جستجوی مفاهیم جدید هستند. جهان کودکان فرمها و اشکال مختلفی دارد که بهراحتی میتوانید با انجام بازیهای مختلف و سرگرمیهای جذاب، این اشکال را به آنها بیاموزید. راههای زیادی برای آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان وجود دارند تا شما بتوانید بهوسیله این ترفندها، شکلها و تفاوت آنها را به کودکتان یاد دهید.
فراموش نکنید ذهن کودکان در سالهای اولیه زندگی به شکل انتزاعی کار میکند؛ یعنی میتوانید با نشان دادن مصادیق و مثالهای عینی، مفاهیم مختلف را برای آنها ساده کنید. به طور مثال برای یاددادن شکل دایره، میتوانید عکس کره زمین را به او نشان بدهید و یا با استفاده از یک سکه فرم دایره را برای او به تصویر بکشید. ممکن است هر کودک با توجه به روحیات و علایقی که دارد، چند روش را بیشتر بپسندد و یادگیری شکلها از طریق راه جداگانهای برای او راحتتر باشد. به همین دلیل بهتر است انواع این بازیها را انجام دهید تا بهترین نمونه را برای نتیجهگیری پیدا کنید.
هدف از آموزش اشکال هندسی به کودکان
آموزش اشکال هندسی به کودکان میتواند تاثیرات بسیار مثبتی بر مهارت و عملکرد آنها داشته باشد. به همین خاطر به یکی موضوعات مهم در آموزش کودکان تبدیل شده است. در ادامه با تمام اهدافی که در آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان وجود دارد آشنا خواهیم شد.
- تقویت مهارتهای ریاضی و هندسی: این هدف به عنوان اولین و مهمترین دلیلی است که آموزش این اشکال به کودکان انجام میشود. در واقع اگر کودکان یاد بگیرند که هر کدام از اشکال هندسی چه اسمی دارند و چگونه کشیده میشوند، مفاهیم ابتدایی هندسه مانند زاویه، اندازه، فاصله و… را هم خواهند شناخت و مهارت بالایی در حل مسائل ریاضی و هندسی از خود نشان خواهند داد.
- تقویت هوش فضایی: بسیاری از تواناییهای ما در زندگی روزمره و حتی در مباحث شغلی، به هوش فضایی وابسته است. کودکان با یادگیری اشکال هندسی درک بهتری از شکلها و موقعیت آنها خواهند داشت. بدین صورت هوش فضایی کودک به طرز قابل توجهی تقویت میشود.
- تقویت مهارت طبقهبندی و مقایسه: با شناخت اشکال هندسی کودکان میتوانند تفاوتها و ویژگیهای هر یک را شناسایی کنند. بدین ترتیب مقایسه و دستهبندی را یاد میگیرند.
- تقویت فرایندهای ذهنی: هرچه کودک از اشکال هندسی و روابط میانها شناخت بیشتری داشته باشد، میتواند الگوها و ترکیبها را به طور بهتری درک کند. در نتیجه کودکان مهارت بالایی نه تنها در حل مسائل ریاضی، بلکه مسائل علوم و حتی مسائل روزمره پیدا میکند. این موضوع حتی باعث آمادگی بیشتر کودک در مواجهه با دنیای پیرامون و ارتباط با آن میشود.
چرا یادگیری اشکال هندسی برای کودکان سخت است؟
دلایل مختلفی وجود دارد که یادگیری اشکال هندسی را برای کودکان دشوار میکند. برخی از دلایل به مهارتها و تواناییهای کودک بر میگردد و برخی نیز ناشی از شرایطی است که کودک در آن قرار دارد. در ادامه با دلایل این موضوع آشنا میشوید.
- مشکل گفتار و زبان: آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان مستلزم شناخت و درک مفاهیم ابتدایی هندسی از جمله اندازه، شکل، فاصله و زاویه است. در صورتی که کودک با مشکل گفتار و زبان مواجه باشد، قادر به شناخت آنها و یادگیری اشکال هندسی نخواهد بود.
- ناتوانی در تصویرسازی ذهنی: برای یادگیری اشکال توانایی تصورکردن اشکال، مکانها و فضاها الزامی است. درواقع کودکی که توانایی تصویرسازی ذهنی را دارد، میتواند اشکال هندسی را درک کند و یاد بگیرد. برخی کودکان در این زمینه مهارت کمتری دارند که یادگیری را کمی سخت میکند.
- تمرین ناکافی: یادگیری هر چیزی نیاز به تمرین کافی دارد. کودکان نیز برای یادگیری اشکال هندسی باید تمرین و تکرار داشته باشند. تمرین ناکافی، یادگیری کاملی به همراه ندارد.
- نبود راهنما: کودکان برای یادگیری به یک راهنما و یاریگر نیاز دارند که با روشها و ابزارهای مناسب به آنها آموزش دهد. در غیر این صورت یادگیری اشکال هندسی سخت خواهد بود.
بهترین روش اموزش اشکال هندسی به کودکان
همانطور که گفته شد، یاد دادن هر چیز مانند اشکال هندسی به کودکان باید متناسب با سن و سلیقه آنها انجام شود. بهترین روش برای آموزش نکات مهم و بهویژه اشکال هندسی به کودکان، بازی و ایجاد سرگرمی میباشد. آنها معمولاً در طول روز به بازی کردن مشغول میشوند و تمامی احساسات و هیجانات خود را از این طریق تخلیه میکنند. شما میتوانید مفاهیم زیادی مانند اعداد، چپ و راست، مفاهیم اولیه مانند دوری و نزدیکی، جهتهای مختلف و همچنین اشکال هندسی را از طریق بازی کردن به آنها آموزش دهید. این بازیها میتوانند متفاوت باشند. در این بخش به معرفی چند بازی برگزیده برای آموزش اشکال هندسی میپردازیم.
زمانی که میخواهید آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان را شروع کنید، باید بدانید که علاوه بر فرم رنگ اشکال هندسی، رنگ آنها نیز اهمیت دارد؛ اما بهتر است ابتدا به آموزش اشکال هندسی بپردازید و رنگ را بهصورت همزمان به آنها یاد ندهید. بعد از یاد دادن اشکال هندسی میتوانید مفهوم و انواع رنگ را با آنها در میان بگذارید. همچنین برای یادگیری عجله نکنید. آنها یاد میگیرند اشکال را از یکدیگر جدا کنند و همین نکته در ابتدای کار کافی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: در این بخش دعوت میکنیم تا مقاله “آموزش قرآن به کودکان با بازی” را بررسی کنید. این مقاله به شما نشان میدهد که چگونه میتوان با استفاده از بازیهای آموزشی، قرآن را به شکل جذاب و مؤثر به دانش آموزان آموزش داد و ارتباط آنها با اصول دینی و مذهبی را تقویت کرد.
آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان ممکن است چالشبرانگیز باشد، زیرا این مفاهیم برای آنها جدید هستند. اما میتوان از روشهای مختلفی برای سادهتر و جذابتر کردن اشکال هندسی برای کودکان استفاده کرد:
- استفاده از اشیا و بازیها: استفاده از اشیا مختلف مثل اشکال سهبعدی، تندیسها یا بازیهایی که شکل های هندسی دارند. این اشیا میتوانند مفهومهای هندسی را برای کودکان ملموس و قابل تجربه نمایان کنند.
- انجام بازیهای معمولی: از طریق بازیهایی مثل پازل، یا بازیهای تشخیص شکل میتوان مفاهیم هندسی را به کودکان یاد داد.
- استفاده از داستانها و اشعار: نوشتن داستانها یا اشعار در مورد اشکال هندسی میتواند به یادگیری و یادآوری این مفاهیم کمک کند.
- بازیهای تعاملی: بازیهای تعاملی مثل برگزاری مسابقات ساده بین بچه ها برای شناخت اشکال هندسی و تشخیص آنها میتواند آنها را ترغیب به یادگیری این مفاهیم کند.
- تجربه شخصی: به کودکان این امکان را بدهید که خودشان اشکال هندسی را بسازند و تجربهی خودشان را با این اشکال داشته باشند.
- با استفاده از روشهای تجربی، بازیهای تعاملی و استفاده از مثالهای ملموس، میتوان آموزش اشکال هندسی را برای کودکان جذاب و قابل درک کرد.
آموزش اشکال هندسی با پختن شیرینی
خوب است بدانید که یکی از جذابترین و پرچالشترین سرگرمیها، پخت شیرینی و کوکیهای خانگی با همکاری والدین و کودکان میباشد. معمولاً کودکان دوست دارند فعالیتهای را انجام دهند که بزرگترها به آن مشغول هستند و آشپزی یکی از آنها میباشد. میتوانید با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی، شیرینیهایی را با قالبهایی به شکل اشکال هندسی تهیه کنید و از این طریق فرمهای مختلف را به آنها آموزش دهید کافی است خمیر را تهیه کرده و بعد به کمک کودک با قالبهای اشکال مختلف، آنها را برش بزنید و با درست کردن شیرینیها اشکال را به او یاد دهید و اسم هریک را بپرسید تا این یادگیری عمیقتر شود.
بیشتر بدانید: آموزش اعداد به کودکان با بازی
بازی جدا کردن
در این بازی شما میتوانید با مقوا و یا هر وسیله دیگری، مربع، دایره و مثلثهایی را درست کنید. سپس روی کاغذ بزرگتر و یا حتی روی زمین، قطعه بزرگتری از همان شکل را قرار دهید یا بکشید. سپس از کودک بخواهید اشکال شبیه به هم را در قطعه بزرگی که برای او کشیدهاید، بگزارد؛ یعنی مثلثهای کوچک را که به کمک مقوا درست کردهاید را در مثلث بزرگ قرار دهد. ضمن بازی و تفکیک این اشکال، او بهمرور فرم و شکل آنها را یاد میگیرد.
بازی پل بازی
برای انجام این بازی، شما به خمیر بازی و قالبهایی با طرح هندسی نیاز دارید. خمیر بازی را در اختیار کودک (کودکان) قرار دهید و تا آن را به شکل مستطیل پهن کنند. سپس داستانی را شروع کنید: «در اینجا یک رودخانه قرار دارد و خمیر بازی یک پل است. میخواهیم قدمهایی به شکل اشکال هندسی برداریم.» سپس از او بخواهید با قالبی که به شکل دایره، مربع و… است بر روی پل قدم بزارد و آن شکل را روی خمیر حک کند.
پازل درختی
یکی دیگر از ایدههای جذاب برای آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان، درست کردن پازل درختی است. در این بازی مانند بازی قبل، باید قطعاتی را به شکل مربع، مثلث و دایره درست کنید و بعد سه درخت بزرگ بکشید. بعد از کودک بخواهید تا مقواهای شبیه به هم را دستهبندی کند و هرکدام از شکلها را در یک درخت بگذارد. حتی میتوانید برای به چالش کشیدن کودک و جذاب شدن بازی، هر یک از اشکال را بر اساس رنگ به یک میوه و یا وسیله تشبیه کنید.
استفاده از پازل
یکی دیگر از راههای بسیار جالب برای آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان، استفاده از لوازم بازی مرتبط با آنها میباشد. به طور مثال، پازلهایی با اشکال هندسی ساخته میشوند. شما با تهیه آنها میتوانید با انجام بازی و سرگرمی، این فرمها را با کودکتان دوره کنید. فراموش نکنید تکرار بخش مهمی از یادگیری میباشد. بههیچوجه آنها را مجبور نکنید زیرا بهمرورزمان این اشکال برای آنها بدیهی خواهد شد.
نقاشی کردن
نقاشی کردن همیشه یکی از جذابترین و محبوبترین سرگرمیها برای بچهها محسوب میشود. شما میتوانید به کمک نقاشی کردن نیز انواع شکلها را به کودکان بیاموزید. به طور مثال میتوانید شکلهای مثلث، دایره و مربع را روی کاغذ بکشید. بهتر است برای هریک چند شکل بکشید و بعد از کودک بخواهید آنهایی که شبیه به هم هستند را با یک رنگ مشخص کند. به طور مثال، دایرهها را قرمز کنید و مربعها را آبی. این روش میتواند برای کودکانی که با رنگها از پیش آشنایی دارند، جذابیت زیادی داشته باشد.
بازی با خاک رس
خاک رس ویژگی فرم دهی دارد؛ یعنی شما میتوانید آن را به شکلهایی که میخواهید دربیاورید. بهتر است همراه با خاک رس قالبهایی به شکل اشکال هندسی تهیه کنید و از کودکتان بخواهید با استفاده از خاک رس و قالبها، شکلهای مختلف را بسازد. سپس اسم شکل را با آنها تمرین کنید. این نکته حتی قدرت خلاقیت و تصویرسازی کودکان را بالا میبرد و میتواند بسیار مؤثر واقع شود.
بیشتر بخوانید: آموزش ساعت به کودکان با بازی
استفاده از بستههای آموزشی و اپلیکیشنهای مخصوص
از آنجایی که آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان در سنین مختلف موردتوجه قرار گرفته است. برنامهها و اپلیکیشنهای مختلفی برای یاد دادن مفاهیم و نکتههای مختلف به کودکان طراحی شدهاند. شما میتوانید با انجام یک جستجوی ساده به آنها دسترسی پیدا کنید. همچنین میتوانید اشکال مختلف را از روی اینترنت دانلود کرده و آن را در موبایل یا وسایل بازی کودکان را به آنها نشان دهید.
استفاده از فلش کارتها
روشهای مختلفی برای آموزش اشکال به کودکان را با شما در میان گذاشتیم. یکی از مؤثرترین راهها برای یادگیری کلمات و اشکال در سنین پایینتر، استفاده از فلش کارتها میباشد. این کارتها هم بهصورت آماده وجود دارند و هم میتوانید اشکال را روی یک مقوای نسبتاً بزرگ کشیده و به کودکتان نشان دهید. سعی کنید آنها را رنگی بکشید تا برای کودک جذاب باشند. سپس با تکرار کردن آنها و پرسیدن نام هر یک از فرزندتان، آموزش را شروع کنید
بازی خونه شکل ها رو پیدا کن
برای انجام این بازی بر روی یک مقوا اشکال هندسی را بکشید و رنگ کنید. سپس از کودک بخواهید که با خمیر بازی شکلهای روی مقوا را بسازد. سپس آنها را به خانه خود برگرداند (هر شکل ساخته شده را روی طرح مشابه روی مقوا بگذارد.)
بازی شکل ها را کامل کن
با استفاده از خمیر بازی شکلهای هندسی را بسازید. سپس با خط کش یا چاقو آنها را دو نیم کنید. در مرحله بعد تمام قطعهها را با هم مخلوط کنید و از کودک بخواهید قطعات مربوط به هم را پیدا و به هم وصل کند. این بازی کودک را با مفهوم تقارن نیز آشنا میکند.
استفاده از کیت چوب و پیچ و مهره
با استفاده از این کیت میتوان فعالیتهای مختلفی را برای کودک طرح کرد و او مطابق آن انجام دهد. به طور مثال از کودک بخواهید یک سه گوش بساز که لبههای آن هم اندازه باشند. یا یک سه گوش بساز که با سه گوش قبلی فرق کند. یک چهار گوش بساز که لبههای آن فقط دو رنگ باشند و… با استفاده از این کیت، کودک علاوه بر آشنایی با اشکال هندسی، با مفهوم لبه و رنگها نیز آشنا میشود.
بازی پر کردن تصویر
میتوانید یک تصویر برای کودک رسم کنید و از او بخواهید تعدادی شکل را با کیت چوب و پیچ و مهره بسازد و تصویر را پر کند. به عنوان مثال یک ذوزنقه بکشید و از کودک بخواهید با یک چهار گوش و دو سه گوش آن را پر کند. میتوانید تصویر ساده را با تصاویر پیچیدهتر که فضای خالی دارند جایگزین کنید و از او بخواهید آن را با اشکال هندسی تکمیل کند.
خرید اسباب بازی با اشکال هندسی
امروزه انواع مختلفی از اسباب بازیهای فکری و آموزشی از جمله اسباب بازی اشکال هندسی تولید میشوند. این اسباب بازیها برای کودکان بالای ۲ سال قابل استفاده هستند که به آنها کمک میکند بین اشکال هندسی تمایز قائل شوند و آنها را بشناسند.
جمعبندی
اشکال هندسی از دسته مفاهیمی هستند که باید به کودکان بیاموزید. برای اینکه بتوانید آموزش کشیدن اشکال هندسی به کودکان را به بهترین شکل انجام دهید، میتوانید با استفاده از بازی این مفاهیم را به آنها انتقال دهید. راههای متفاوتی را به شما معرفی کردیم که میتوانید با انجام آنها هم اوقات خوشی را با کودک خود تجربه کنید و هم اشکال هندسی را به او آموزش دهید.