تیله بازی یکی از بازی‌های محبوب کودکان است که از گذشته‌های دور وجود داشته است. این بازی معمولاً با استفاده از یک جسم کروی کوچک مانند شیشه، خاک رس، فولاد، پلاستیک انجام می‌شود. تیله‌ها را می‌توان برای انواع بازی‌های مختلف و سرگرم‌کننده به کاربرد که در ادامه به طور مفصل درباره هریک از آنها صحبت خواهیم کرد. تیله‌ها علاوه بر جنبه بازی و سرگرمی به دلیل نوستالژی و رنگ‌های زیبایی شناختی که دارند نیز مورد توجه هستند و جمع‌آوری می‌شوند. البته این بازی به خاطر خطراتی که در ادامه خواهیم گفت معمولا در خانه بازی کودک انجام نمی شود.
تیله بازی چیست؟
تیله‌ها یا همان توپ‌های کوچک شیشه‌ای از بازی‌های سرگرم‌کننده سنتی کودکان در کشورهای مختلف به ویژه کشور ایران است. تیله بازی کودکان آن‌قدر جذاب و سرگرم‌کننده است که تقریباً به یک بازی لذت‌بخش برای بزرگ‌سالان نیز تبدیل شده است. در حقیقت توپ‌های مرمر یکی از بازی‌هایی است که شامل استفاده از توپ به عنوان بخشی ضروری از بازی می‌شود.
اگرچه در گذشته تیله بازی کودکان به شکل فیزیکی انجام می‌شد، به این معنی که چند کودک در کنار هم می‌نشستند و با در دست داشتن تیله‌های شیشه‌ای رنگی باهم بازی می‌کردند، امروزه در عصر تکنولوژی، شما می‌توانید در هر کجا که هستید، تیله بازی کودک را به شکل آنلاین در اختیار آنها قرار دهید. تیله بازی با ساختار پیشرفته‌تری با استفاده از بازی‌های رایانه‌ای در سراسر جهان گسترده شده‌اند و به همین جهت کودکان می‌توانند با سایر بازیکن‌های نزدیک و یا دور از مکان خود بازی کنند.
تاریخچه تیله بازی
هزاران سال است که مردم با تیله‌های شیشه‌ای مرمر مانند بازی می‌کنند. مورخان بر این باورند که سنگ مرمر با بازی غارنشینان با سنگ‌ریزه‌های گرد کوچک یا توپ‌های خاک رس طبیعی آغاز شد. جالب است بدانید که گوی‌های سفالی در مقبره‌های مصر، در محل دفن بومیان آمریکا و در اهرام باستانی آزتک پیدا شده است؛ بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که از هزاران سال قبل تا کنون، تیله یکی از محبوب‌ترین، جالب‌ترین و البته سرگرم‌کننده‌ترین بازی‌های جهان بوده است. در سال 1815 اولین کتاب در مورد سنگ مرمر و تیله‌های کوچک مرمری در انگلستان منتشر شد. طبق کتاب، مرمرها در آن زمان از چینی، خشت، شیشه یا حتی مرمر واقعی ساخته می‌شدند.
در سال 1848 یک دمنده شیشه‌ای آلمانی قیچی مرمر (قالبی برای ساختن سنگ مرمر) را اختراع کرد که فرایند ساخت سنگ مرمر را متحول کرد. در سال 1890 اولین سنگ مرمرهای ماشینی در آلمان و اواخر همان سال در ایالات متحده – احتمالاً در آکرون، اوهایو – ساخته شد. در سال 1950 تغییرات زیادی در ساخت سنگ مرمر رخ داد. ابتدا، در ژاپن، سنگ مرمر چشم‌گربه‌ای با تزریق شیشه رنگی به سنگ مرمر معمولی ایجاد شد. سپس در ایالات متحده، مردم متوجه شدند که اگر تیله‌های خود را قبل از سرد شدن بپزند، یک اثر ترک خوردگی در آن به وجود خواهد آمد. رفته رفته شکل ظاهری تیله‌ها جذاب و جالب‌تر شد. بدین ترتیب تیله‌های شیشه‌ای بیشتر مورد توجه کودکان قرار گرفتند و در بازی‌های مختلف از آنها استفاده می‌کردند.
انواع تیله بازی
اگرچه تیله بازی در ابتدای امر بسیار ساختار ساده‌ای داشت و معمولاً بچه‌ها با تیله‌های شیشه‌ای خود در یک محدوده مشخص شده سعی می‌کردند تیله‌های حریف را به سمت بیرون شلیک کنند اما به مرور شکل انواع بازی با تیله پیچیده‌تر شده است. خیلی‌ها فکر می‌کنند که ب همه انواع بازی‌های تیله‌ای آشنا هستند اما در حقیقت چنین چیزی حقیقت ندارد… دلیلش این است که هیچ بازی واحدی به نام تیله بازی وجود ندارد؛ به عبارت دیگر هر بازی ای که از تیله استفاده می‌کند را می‌توان «تیله بازی» نامید؛ بنابراین صدها بازی وجود دارد که می‌توان با تیله بازی کرد. یکی از نوستالژی ترین آنها بازی یه قل دو قل است. در اینجا فقط به چند مورد محدود تیله بازی کودکان اشاره می‌شود.
بازی اردک‌های زیبا با تیله
نحوه بازی بدین شکل است که ابتدا دایره بزرگی روی زمین کشیده می‌شود و سپس 13 اردک را در داخل آن قرار می‌دهند. بچه‌ها به نوبت تیله‌ها را به سمت اردک‌ها پرتاب می‌کنند. هر اردکی که حلقه را ترک کند یک امتیاز برای پرتاب کننده به حساب می‌آید.
بازی ضربه و اسپان با تیله
یکی از بازی‌های جدید کودکان که با استفاده از تیله‌های رنگی شیشه‌ای انجام می‌شود به عنوان بازی ضربه و اسپان شناخته می‌شود. در این بازی، بازیکنان سعی می‌کنند تیله‌ها را به تیله‌های حریف شلیک کنند یا بر روی آنها بغلتانند. تفاوت این بازی با روش‌های قبلی در این است که محدوده بزرگ‌تری برای شلیک در نظر گرفته می‌شود. ضمن اینکه تعداد بازیکنان و همچنین تعداد تیله‌های مورد استفاده نیز بیشتر است.
بازی گلدان سوراخ با تیله
گلدان سوراخ یکی دیگر از انواع بازی با تیله است که با استفاده از یک گلدان سوراخ و چند تیله انجام می‌شود. بازیکنان سعی می‌کنند تیله‌های خود را به نحوی پرتاب کنند که در سوراخ گلدان قرار بگیرد. روش دوم بازی نیز بدین شکل است که تیله‌های حریف را مورد ضربه قرار می‌دهند تا در سوراخ گلدان بیفتند و در نهایت تیله‌های خودشان در صحنه حضور داشته باشد.
بازی بریج برد با تیله
در بریج برد یا نه چاله‌ها، تخته‌ای با چندین طاق شماره‌گذاری شده نصب می‌شود و بازیکنان سعی می‌کنند تیله‌های خود را از میان طاق‌ها پرتاب کنند. این بازی در سطح مسابقات محلی، منطقه‌ای و ملی در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود. در نظر داشته باشید که این‌ها فقط تعداد محدودی از انواع بازی‌های سرگرم‌کننده‌ای است که با استفاده از تیله‌ها انجام می‌گیرد. با کمی خلاقیت می‌توان به صورت‌های گوناگون از تیله‌ها در بازی‌های متعدد بهره گرفت.
چگونه تیله بازی کنیم؟
همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، تیله بازی یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های کودکان است. از زمان‌های قدیم کودکان در فصل بهار در فضای باز جمع می‌شدند تا به بازی تیله‌های شیشه‌ای رنگارنگ بپردازند. این بازی با توپ‌های رنگی با قطر حدود 1.6 سانتی‌متر انجام می‌شود. هدف بازی‌های مرمر یا تیله‌های شیشه‌ای غلتیدن، پرتاب کردن یا انداختن روی تیله‌های حریف است (اغلب برای بیرون انداختن آنها از یک منطقه تعیین شده). توجه داشته باشید که اگر بازی منصفانه و بدون تقلب انجام شود، برنده کسی است که بیشترین تیله را به بیرون از دایره شلیک کند.
روند بازی بدین شکل است که دایره‌ای به عرض 90 سانتی‌متر با استفاده از گچ روی زمین کشیده می‌شود. حالا نوبت به چیدمان تیله‌ها می‌رسد. 5 تا 10 تیله را در مرکز حلقه قرار دهید. وقتی نوبت شماست، بیرون رینگ زانو بزنید و با انگشت شست خود، تیله تیراندازی خود را از مشت بیرون بیاورید و هدفتان این باشد که به تیله‌های زیادی از رینگ ضربه بزنید. بهتر است تیله‌هایی را که ناک اوت می‌کنید نگه دارید تا در نوبت بعدی از آن استفاده کنید. اگر هیچ تیله‌ای را از رینگ بیرون نمی‌آورید، تیله شوتر خود را در رینگ بگذارید و منتظر بمانید تا بازیکنان دیگر بازی کنند. این کار را تا خالی شدن حلقه‌ها ادامه دهید.
برنده کسی است که در پایان بازی بیشترین تیله را داشته باشد. پس از آن می‌توانید تیله‌های خود را به یکدیگر برگردانید. امروزه تیله بازی به شکل کامپیوتری عمومیت یافته است.
آموزش تیله بازی کودکان
قبل از پرداختن به موضوع قوانین تیله بازی کودکان خوب است به این نکته مهم اشاره داشته باشیم که قوانین و حتی نام‌های به کار برده شده برای این بازی سنتی در کشورها مختلف، متفاوت است. به طور مثال در بازی رینگر که با استفاده از تیله‌های رنگی شیشه‌ای انجام می‌شود، بازیکنان سعی می‌کنند تیله‌هایی را که گاهی به صورت ضربدری مرتب می‌شوند از یک حلقه به قطر 2 تا 3 متر شلیک کنند. در این بازی تیله‌ها که بین انگشت سبابه و قسمت بیرونی انگشت شست نگه داشته شده است با کوبیدن انگشت شست به جلو رانده می‌شود. قانون بازی بدین شکل است که حداقل یک بند انگشت دست تیرانداز باید زمین را لمس کند.
بیشتر بخوانید: اگر بازی های قدیمی و نوستالژی را دوست دارید پیشنهاد میکنیم علاوه بر تیله بازی، کش بازی را هم در لیست بازی هایی بگذارید که میخواهید به کودکتان بیاموزید.
خطرات تیله بازی کودکان
نوزادان و کودکان نوپا به اینکه هر چیزی را در دهان خود قرار می‌دهند معروف هستند. به همین دلیل باید تمامی اشیا ریز را از دسترس آنها دور نگه داشت. کودکان به هنگام بازی محلی تیله بازی ممکن است تیله‌های شیشه‌ای رنگارنگ را در دهان بگذارند و آنها را قورت بدهند. همچنین احتمال دارد تیله‌ها را به سمت یکدیگر پرتاب کنند. از آنجایی که تیله‌ها اجسام نسبتاً سنگینی هستند می‌توانند باعث آسیب رساندن به کودک دیگر شوند.
جمع بندی
بسیاری از خانواده‌ها به دنبال بازی‌های سرگرم کننده از جمله تیله بازی برای بچه‌های خود هستند اما در عین حال از اینکه خطری آنها را تهدید کند نگران هستند. تیله بازی با سابقه چند صد ساله را می‌توان در داخل و خارج از خانه بازی کرد در حالی که ساعت‌ها کودکان خود را مشغول با این بازی خواهید یافت. با این وجود هر لحظه احتمال دارد خطری کودک شما را تهدید کند. چنانچه دوست دارید کودک خود را سرگرم و شاد ببینید اما از خطرات احتمالی اسباب‌بازی‌هایی که در دسترس آنها قرار می‌دهید نگران هستید، پیشنهاد میکنیم به خانه بازی کودکان سر بزنید.
بالونیا یک مرکز بازی برای کودک دلبند شماست که می‌تواند با ارائه بازی‌های هیجان‌انگیز و البته ایمن، دنیای کودکان فرزندان شما را غرق خوشی و لذت کند. بازی‌هایی که در مجموعه بالونیا انجام می‌شود هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی در اختیار بچه‌ها قرار می‌گیرد. در نتیجه علاوه بر بازی و سرگرمی، بچه‌ها با یکدیگر نیز دوست می‌شوند و روابط اجتماعی آنها تقویت می‌شود.
